Hiphop als methodiek

Doel van de pilot

Flip the Script helpt jongeren die in (jeugd)instellingen hebben gezeten om te re-integreren, maar is een plek voor iedereen. Het initiatief is ontstaan vanuit de overtuiging dat jongeren niet volledig vast zouden hoeven te lopen voordat ze goede hulp en begeleiding krijgen. Naast jongeren zijn ook ouders, mensen die zich eenzaam voelen of graag een steentje bij willen dragen, en gepensioneerde ouderen meer dan welkom.

Door samen activiteiten te ondernemen, talent in te zetten en kennis door te geven, ontstaat er een omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd en verbonden voelt, en iedereen zich kan ontwikkelen.

Het initiatief is geworteld in Rotterdam-Zuid, waar jongeren bovengemiddeld te maken hebben met uitsluiting, criminaliteit, armoede en een gebrek aan veilige ontwikkelplekken.  Met hun aanpak proberen ze er onder meer voor te zorgen dat:

• er minder overlast en criminaliteit plaatsvinden;
• er minder beroep gedaan hoeft te worden op jeugdzorg;
• duurzame kansen gecreëerd worden voor jongeren;
• eenzaamheid doorbroken wordt.

Van hiphop naar H.E.A.R.T.

Wat begon als een grassroots-initiatief in de hiphopscene is uitgegroeid tot een krachtig platform waar jongeren, jongvolwassenen en buurtbewoners samen bouwen aan een gemeenschap.

De werkwijze zet de waarden van de hiphopcultuur in: expressie, verbondenheid, zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid. Flip the Script heeft deze waarden vertaald naar de H.E.A.R.T.-methodiek, waarin creativiteit, persoonlijke ontwikkeling en sociaal-maatschappelijke inzet samenkomen. Deze methodiek bestaat uit vijf fasen:

1. Herkenning
   De eerste fase richt zich op Zelfbewustzijn en het herkennen van persoonlijke kwaliteiten, uitdagingen en behoeften. Mensen worden gestimuleerd
   om hun eigen identiteit, talenten en dromen te ontdekken en te versterken. “Know thyself, understand your roots and honor your origins.”
   Tools: Gesprekken over identiteit en cultuur, oriënteren, reflectie oefeningen.
2. Eenheid
   Hier ligt de focus op verbinding, het opbouwen van ondersteunende relaties, leren vertrouwen en het versterken van de band met de
   gemeenschap. Relaties en gemeenschappen worden opgebouwd op basis van wederzijds respect, gedeelde waarden en samenwerking.
   Tools: Community-building projecten, samenwerkingsactiviteiten, ”Each one teach one.”
3. Activatie
   Individuen worden aangemoedigd om concrete doelen te stellen en actief aan hun toekomst te werken. De nadruk ligt op Empowerment, het
   ontwikkelen van veerkracht en eigenaarschap, met een focus op persoonlijke doelen en maatschappelijke betrokkenheid.
   “Every day is a new opportunity to become your best self.”
   Tools: Actieplannen, mentoring, workshops over talentontwikkeling en financiële educatie.
4. Resonantie
   Deze fase draait om creatieve vrijheid en zelfexpressie als middel voor heling, empowerment en zichtbaarheid.
   “Use your voice, let your heart speak.”
   Tools: Muziek, dans, spoken word, kunstprojecten, openbare optreden.
5. Transformatie
   In deze laatste fase reflecteren deelnemers op hun groei, het nemen van verantwoordelijkheid voor eigen acties en dragen bij aan een veiligere en
   rechtvaardigere samenleving. “Transform yourself, transform your world.”
   Tools: Ervaringsverhalen, coaching van nieuwe deelnemers, projecten gericht op gemeenschapsimpact.

Waar staan ze nu?

Flip the Script is geen tijdelijk project, maar een groeiende gemeenschap en een cultureel en sociaal ankerpunt. De afgelopen jaren is het initiatief steeds meer gegroeid met evenementen, workshops en nieuwe samenwerkingen, zoals met scholen.

De focus ligt nu op het vinden van een structurele plek in Rotterdam-Zuid: een pand waarin alles samenkomt. Niet alleen voor evenementen, maar ook voor dagelijkse begeleiding, ruimte voor expressie, onderwijs, ontspanning en community. Een plek die letterlijk en figuurlijk ruimte biedt aan jongeren én ouderen om zichzelf te ontplooien en elkaar te versterken. De komende jaren zullen opschalen, verdiepen en verduurzamen de belangrijkste thema’s zijn.

Tips voor de praktijk

• Spreek de taal van jongeren
  Gebruik geen ingewikkelde systeemtaal. Sluit aan bij de leefwereld van jongeren en praat op een manier die herkenbaar en echt voelt. Dat schept vertrouwen en zorgt dat jongeren zich gehoord voelen.
• Kijk naar potentie, niet alleen naar problemen
  In plaats van te focussen op wat niet goed gaat, kun je samen ontdekken waar iemands kracht of talent ligt. Dat motiveert jongeren en vergroot hun zelfvertrouwen.
• Werk vanuit gelijkwaardigheid
  Jongeren haken sneller aan als ze zich serieus genomen voelen. Zie hen niet als ‘cliënten’, maar als partners met waardevolle kennis en ervaring. Deel de regie waar dat kan.
• Creëer een open netwerk
  Betrek mensen van buiten de instelling, zoals kunstenaars, coaches of buurtleiders. Hun perspectief kan verfrissend zijn en helpt om jongeren te inspireren en te verbinden met hun omgeving.
• Laat jongeren meebeslissen
  Maak jongeren co-makers. Vraag hun mening, betrek ze bij keuzes en geef ruimte om ideeën vorm te geven. Dat vergroot hun eigenaarschap en betrokkenheid.